Niedawno dostałem mail od młodej fizjoterapeutki, która szukała informacji na temat leczenia kolan szpotawych i koślawych za pomocą jogi. Ponieważ takie pytanie padło już podczas prowadzonego przeze mnie kiedyś seminarium na temat kolan, postawiłem napisać publicznie więcej na ten temat, także po to, by uniknąć upraszczania tematu terapii kolan szpotawych i koślawych w jodze do zastosowania kilku korekcyjnych asan.

Czym są te wady postawy zachęcam przeczytać pokrótce na Wikipedii (oczywiście jeśli ktoś nie wie) – kolana szpotawe, kolana koślawe.

*    *    *

Leczenie kolan szpotawych czy koślawych w jodze nie sprowadza się do zaaplikowania kilku asan i czekania na efekty. Ponieważ jogę (w tym terapię jogą) rozumiem jako budowanie harmonii psychofizycznej, a nie fragmentaryczną, lokalną pracę, trzeba na te problemy spojrzeć bardziej holistycznie. Sugeruję zbadać następujące kierunki pracy:

a. ustawienie stóp,

b. ustawienie bioder i miednicy,

c. ustawienie kręgosłupa,

d. ogólny rozkład napięć (szczególnie systemu powięziowo-mięśniowego) w ciele,

e. masa ciała (waga, szczególnie przy kolanach szpotawych),

f. działania i nawyki obciążające kolana i pogłębiające problem.

***

Kolana koślawe

a. praca z uniesieniem łuków stóp (przesunięcie wewnętrznych kostek w stronę zewnętrznych z zachowaniem docisku nasad paluchów stóp i środka pięty, z zachowaniem wydłużenia i rozszerzenia paluchów) w pozycjach stojących ze stopami razem;

b. obserwacja ustawienia miednicy i zakresów w biodrach (szczególnie zakres rotacji zewnętrznej) i korekta ewentualnych nieprawidłowości;

c. obserwacja ustawienia i napięć w obrębie kręgosłupa i ewentualna korekta (ze względu na niewłaściwe ustawienie nóg prawdopodobnie powstaną jakieś wtórne problemy z kręgosłupem i prowadząc terapię kolan musimy jednocześnie skorygować te wtórne napięcia, tak by później „nie psuły” naszej pracy terapeutycznej);

d. miejsca zbyt napięte należy rozluźnić, miejsca zbyt skurczone – rozciągnąć, miejsca za słabe i nadmierne elastyczne wzmocnić (szczególnie w obrębie nóg, ale nie tylko – zająć się należy też wtórnymi lub współtowarzyszącymi napięciami w obrębie mięśni i powięzi tułowia);

e. waga ciała może wpływać na zwiększanie obciążeń;

f. należy ograniczyć chodzenie na długich dystansach, bieganie i stanie w rozkroku;

Asany, których należy unikać lub ograniczać: pozycje stojące w rozkroku, virasana

Asany, które pomogą skorygować problem: siady skrzyżne (sukhasana, svastikasana, siddhasana), gomukhasana II, półlotos i lotos (jeżeli nie wprowadzają napięcia w kolanach), eka pada jathara parivartanasana, vajrasana, ardha utkatasana (utkatasana I), raczej pozycje w leżeniu i siadzie niż w staniu (odciążenie osiowe), wspinanie się na palcach.

*    *    *

Kolana szpotawe

a. praca nad prawidłowym ustawieniem stóp i nad prawidłowym rozkładaniem ciężaru na stopach (jak również prawidłowym dociskiem stopy w pozycjach stojących – docisk nasady dużego i małego palucha oraz środka pięty);

b., c. korekta ustawień bioder, miednicy, kręgosłupa, wzmocnienie mięśni pośladków i grupy  mięśni rotatorów zewnętrznych stawu biodrowego;

d. miejsca zbyt napięte należy rozluźnić, miejsca zbyt skurczone – rozciągnąć, miejsca za słabe i nadmierne elastyczne wzmocnić (szczególnie w obrębie nóg, ale nie tylko – zająć się należy też wtórnymi lub współtowarzyszącymi napięciami w obrębie mięśni i powięzi tułowia);

e. zwiększona masa ciała może bezpośrednio pogłębiać problem;

f. należy pracować nad ustabilizowaniem przeprostów kolan, nie przesadzać z długą pracą w pozycjach stojących ze względu na obciążanie stóp.

Asany, których należy unikać lub ograniczać: siady skrzyżne

Asany, które pomogą skorygować problem: virasana i warianty, pozycje stojące w rozkroku: prasarita padottanasana, uthita trikonasana, uthita parśvakonasana, ardhaćandrasana; asany wzmacniające mięśnie pośladków i rotatory zewnętrzne stawu biodrowego, np. śalabhasana etc.

*    *    *

Warto pamiętać, że oprócz praktyki asan nakierowanej konkretnie na korygowanie danego problemu, powinniśmy kontynuować praktykę ogólnorozwojową, aby nie spowodować nowych dysharmonii w ciele.

Share This