Ezoteryczna koncepcja ciała jest jednym ze sposobów obrazowania procesu transformacji adepta podążającego ścieżką medytacyjną, jedną z istotnych koncepcji psychologii kontemplacyjnej. Oczywiście najbardziej znaną mistyczną koncepcją ciała jest tantryczny model ćakr i nadi. Dziś jednak 2 słowa o wedantycznym systemie 5 kośi (powłok), który wywodzi się już z Upaniszad, a rozwinięty został na gruncie szkół wedanty (szczególnie adwaita wedanty).
Sam sanskrycki termin kośa tłumaczy się jako powłoka. Odnosi się to do 5 powłok niejako przykrywających atmana, duszę. W literaturze można znaleźć różne interpretacje tego systemu, mnie kośe interesują jako opis transformacji psychologicznej adepta na ścieżce medytacyjnej. Gdy potraktujemy to z takiej perspektywy, wówczas kolejne kośe są niczym innym jako kolejnymi warstwami naszej (nie)identyfikacji. Dwa słowa o tym poniżej.
Annamaja kośa (powłoka pokarmowa)
Jest to warstwa/ etap, w którym człowiek funkcjonuje identyfikując się ze swoim ciałem.
Pranamaja kośa (powłoka energetyczna, powłoka prany/apany)
To aspekt identyfikacji z 5 narządami działania (ręka, noga, mowa, narząd rozmnażania i wydalania) i praną (vayu).
Manomaja kośa (powłoka manasu)
Mówi się, że manomaya kośę konstytuują umysł (manas) wraz z 5 zmysłami. Potraktowana jako etap pracy jest identyfikacją z powyższym.
Vijnanamaja kośa (powłoka mądrości)
Vijnana oznacza intelekt, buddhi, a zatem ta powłoka symbolizuje etap naszej identyfikacji z buddhi, świadomością intuicyjną, aspektem wyższych funkcji umysłowych.
Anandamaja kośa (powłoka błogości)
Powłoka błogości jest wyrazem doświadczenia atmana/ brahmana (Absolutu, Rzeczywistości), takim jakim jest, po porzuceniu wszystkich identyfikacji.
